ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਬਜਟ ਰਿਪੋਰਟ

ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਆਪਣਾ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕੋਈ ਆਮਦਨ ਦਾ ਜ਼ਰੀਆ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਬਜਟ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ, ਸਕੂਲਾਂ,ਕਾਲਜਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਖਰਚ  ਦੂਜੇ ਅਦਾਰਿਆਂ ਦਾ ਆਮਦਨ ਖਰਚ ਜੋੜ ਕੇ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਜਿਸਦਾ ਵੇਰਵਾ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ :—

ਉਪਰੋਕਤ ਦਰਸਾਏ ਆਂਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਬਜਟ 9,12,59,26,000 ਰੁਪਏ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਪਬਲਿਕ ਦੇ ਵਿੱਚ ਆਮ ਪ੍ਰਚੱਲਤ ਹੈ ਕਿ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਬਜਟ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ ਪ੍ਰੰਤੂ ਨਹੀਂ ਇਹ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਬਜਟ ਲਗਭਗ 1.68 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ 0.1 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਉਪਰੋਕਤ ਦਰਸਾਏ ਗਏ ਬਜਟ ਦੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਵਿੱਦਿਅਕ ਅਦਾਰਿਆਂ (ਸਕੂਲਾਂ, ਕਾਲਜਾਂ) ਦੀ ਆਮਦਨ 1,89,17,14,537 (ਇੱਕ ਅਰਬ ਉਨਾਨਵੇਂ ਕਰੋੜ ਸਤਾਰਾਂ ਲੱਖ ਚੌਦਾਂ ਹਜ਼ਾਰ ਪੰਜ ਸੌ ਸੈਂਤੀ) ਰੁਪਏ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ 2,23,18,80,000 (ਦੋ ਅਰਬ ਤੇਈ ਕਰੋੜ ਅਠਾਰਾਂ ਲੱਖ ਅੱਸੀ ਹਜ਼ਾਰ) ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਸਾਫ਼ ਪਤਾ ਚਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿੱਦਿਅਕ ਅਦਾਰਿਆਂ ਦਾ ਘਾਟਾ 34,01,65,463 (ਚੌਂਤੀ ਕਰੋੜ ਇੱਕ ਲੱਖ ਪੈਹਠ ਹਜਾਰ ਚਾਰ ਸੌ ਤ੍ਰੇਹਠ) ਰੁਪਏ ਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰੰਤੂ ਫਿਰ ਭੀ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਆਪਣੇ ਰੋਜ਼ਮੱਰਰਾ ਦੇ ਖਰਚਿਆਂ ਲਈ  ਦਸਵੰਧ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਦੇ ਬਜਟ 6,47,25,00,000 (ਛੇ ਅਰਬ ਸੰਤਾਲੀ ਕਰੋੜ ਪੱਚੀ ਲੱਖ) ਵਿੱਚੋਂ ਲੈਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਵੱਖ ਵੱਖ ਬਰਾਚਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦੀਆਂ ਤਨਖਾਹਾਂ, ਬਿਜਲੀ ਖਰਚੇ, ਗੱਡੀਆਂ ਦੇ ਖਰਚੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖਰਚੇ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਵਾ ਕੁਝ ਰਕਮ ਐਕਟ 1925 ਅਨੁਸਾਰ ਬਣਾਏ ਗਏ ਟਰੱਸਟਾਂ ਦੇ ਖਰਚੇ ਜਿਵੇਂ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਖੋਜ਼ ਫੰਡ, ਗੁਰਬਾਣੀ ਤੇ ਗੁਰਮਤਿ ਲਿਟਰੇਚਰ ਫੰਡ, ਧਰਮ ਅਰਥ ਫੰਡ, ਜਨਰਲ ਟਰਸਟ ਫੰਡ, ਕੁਦਰਤੀ ਆਫਤਾਂ ਫੰਡ, ਸ਼ਹੀਦੀ ਫੰਡ ਆਦਿ ਖਰਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਲਈ  ਰਕਮ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੇ ਬਜਟ 6,47,25,00,000 (ਛੇ ਅਰਬ ਸੰਤਾਲੀ ਕਰੋੜ ਪੱਚੀ ਲੱਖ) ਵਿੱਚੋਂ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਰਕਮ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੀਆਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਬਰਾਂਚਾਂ ਜਿਵੇਂ ਉੱਤੇ ਦੱਸੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ ਦੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦੀਆਂ ਤਨਖਾਹਾਂ, ਧਾਰਮਿਕ ਵਿੱਦਿਆ, ਵੱਖ ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਸਿੱਖ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਧਾਰਮਿਕ ਸਮਾਗਮਾਂ ਲਈ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਧਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਅਤੇ ਪਸਾਰ ਪੁਰ ਖਰਚ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਸੋ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਮੈਂ ਇਥੇ ਦਸਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿੱਦਿਆ ਦੇ ਪਸਾਰ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਾਜੋ ਸਮਾਨ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬਾਨ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 21 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਰਾਸ਼ੀ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਹੁਣ ਉੱਪਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ 34 ਕਰੋੜ ਦੇ ਵਿੱਦਿਅਕ ਅਦਾਰਿਆਂ ਦੇ ਘਾਟੇ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਇਹ ਰਾਸ਼ੀ ਸਿਰਫ ਤਨਖਾਹ ਦੇਣ ਲਈ ਹੀ ਵਰਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਇਸਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਘਾਟਾ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਹੁਣ ਜੇਕਰ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ (2020—21) ਦੇ ਬਜਟ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਵਿੱਦਿਅਕ ਅਦਾਰਿਆਂ ਦੇ ਬਜਟ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ :

ਉਪਰੋਕਤ ਵੇਰਵਿਆਂ ਤੋਂ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਵਿੱਦਿਅਕ ਅਦਾਰਿਆਂ ਦਾ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦਾ 63,56,75,715 (ਤ੍ਰੇਹਠ ਕਰੋੜ ਛਪੰਜਾ ਲੱਖ ਪਝੰਤਰ ਹਜਾਰ ਸੱਤ ਸੌ ਪੰਦਰਾ) ਰੁਪਏ ਦਾ ਘਾਟਾ ਆਇਆ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਸਹਾਇਤਾ ਵਜੋਂ 24 ਕਰੋੜ 58 ਲੱਖ ਦੇਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਘਾਟਾ 38,98,75,715 ਰੁਪਏ ਬਣਦਾ ਹੈ।

ਸੁਖਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ
ਸਕੱਤਰ (ਵਿੱਦਿਆ)
ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ, ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸਾਹਿਬ।